Filem baharu arahan pengarah Palestin, Annemarie Jacir, berjudul Palestine 36, digelar sebagai karya sinematik yang menggabungkan sejarah, kesedaran politik dan penentangan rakyat Palestin terhadap penjajahan British serta permulaan penempatan Zionis di tanah air mereka.
Filem tersebut, yang ditayangkan buat kali pertama di Festival Filem Antarabangsa Toronto pada September lalu sebelum dipersembahkan kepada khalayak London pada 17 Oktober, mendapat sambutan hangat apabila tiketnya habis dijual sebaik dibuka. Ia dihasilkan dengan sokongan Institut Filem British (BFI), Institut Filem Doha dan TRT Sinema.
Mengambil latar tahun 1936 di Ramallah dan sebuah kampung fiksyen bernama Basma, Palestine 36 bermula dengan siaran radio pertama di bawah Mandat British. Penceritaan berpusat pada pasangan suami isteri – Khuloud (lakonan Yasmine Al Massri) dan Amir (Dhafer L’Abidine) – yang mengendalikan salon perbincangan di kalangan masyarakat intelektual Arab dan Inggeris. Khuloud digambarkan sebagai wanita progresif yang menulis ruangan politik menggunakan nama samaran lelaki.
Jacir menyelitkan rakaman arkib berwarna yang memaparkan kedatangan pelarian Yahudi Eropah, pembinaan penempatan, serta kemusnahan kampung-kampung Palestin. Melalui rakaman ini, beliau menyoroti wajah-wajah penduduk Palestin yang menyaksikan tanah mereka dirampas – satu gambaran yang menyentuh nurani penonton.
Konflik utama filem bermula apabila pegawai British memperkenalkan sistem pendaftaran tanah baharu bagi menggantikan sistem Uthmaniyyah, yang dengan cepat disedari penduduk akan digunakan untuk memihak kepada penempatan Yahudi. Dialog antara pegawai British dan pemilik tanah Palestin memperlihatkan keangkuhan kolonial serta permulaan kepada kehilangan tanah besar-besaran.
Jacir turut menunjukkan bagaimana sebahagian penduduk Palestin ketika itu bergelut antara kerjasama ekonomi dan kesedaran terhadap ancaman penempatan baharu. Dalam satu adegan simbolik, penduduk kampung mengeluarkan senjata lama yang digelar “jamal turki” sebagai tanda permulaan penentangan.
Filem ini tidak menumpukan kepada keganasan peneroka Yahudi semata-mata, sebaliknya mengkritik keangkuhan pegawai British yang “tidak mahu Palestin menjadi Ireland kedua”. Jacir menggambarkan bagaimana tentera British menggunakan alasan “demi keselamatan peneroka” untuk menindas penduduk tempatan – satu peringatan bahawa taktik ini diwarisi oleh Israel hari ini.
Selepas tayangan, Jacir menyatakan bahawa projek ini bukan sekadar naratif sejarah tetapi usaha menyingkap akar kolonialisme moden di Palestin. Beliau turut memuji sokongan institusi seni UK serta penyertaan pelakon antarabangsa termasuk Jeremy Irons, Liam Cunningham dan Billy Howlie.
“Filem ini bukan hanya tentang sejarah Palestin, tetapi juga tentang bagaimana penjajahan mencipta penentangan, dan bagaimana penentangan itu menjadi warisan keberanian,” kata Jacir.
Palestine 36 disambut sebagai karya yang mengingatkan penonton bahawa perjuangan Palestin bukanlah episod baharu, tetapi kesinambungan penindasan sejak hampir satu abad lalu – dan bahawa “pihak yang benar,” seperti yang disebut dalam filem, sentiasa berpihak kepada penduduk asal yang mempertahankan tanah mereka.
Sumber: TRT World
